Historia leżącego nad Morzem Czarnym Nesebyru sięga II w. p.n.e., kiedy swoje osiedle założyli tu Trakowie. Choć w zagmatwanych dziejach tego miejsca dużą rolę odegrały potężne mocarstwa - rzymskie i bizantyjskie - to okres największego rozkwitu przeżywało pod panowaniem bułgarskim. To właśnie wówczas wzniesiono (czterdzieści świątyń nadających charakter miejskiemu pejzażowi. Swoim rozmachem i wielkością przewyższały one kościoły bizantyjskie i choć tylko kilka z nich przetrwało liczne zawieruchy - m.in. trwającą ponad pięćset lat okupację turecką - do dziś stanowią one jedne z najcenniejszych zabytków Bułgarii. Charakter tych budowli doskonale oddaje architektura wznoszącej się na głównym placu miasta cerkwi Pantokratora, pochodzącej z XIII—XIV w. Wzniesiona w tzw. stylu ozdobnym, posiada bogatą dekorację orna i mentalną wykonaną z cegieł i płytek ceramicznych. Interesujące są również cerkwie św. Jana Chrzciciela, św. Teodora i św. Paraskiewy, ale największą wartość przedstawiają ruiny pochodzącej z V w. trój nawowej bazyliki - Starej Mitropolii.
BUŁGARIA - RILSKI MONASTYR
Około 900 roku w góry Riła udał się mieszkaniec Skirini chcący samotniczym życiem pogłębić swoją wiarę. Żył jako pustelnik przez 12 lat, nazywany przez mieszkańców gór Iwanem z Rity lub Iwanem Rilskim. Pobożne życie uczyniło z Iwana niemal świętego w oczach bliźnich. Wkrótce zgromadzili się wokół niego bracia chcący wieść podobny żywot. W ten sposób powstał klasztor Riła, jeden z najcenniejszych zabytków Bułgarii. Wielokrotnie przebudowywany, szczyt potęgi przeżywał w XIV w., a targające tymi ziemiami zawieruchy dziejowe spowodowały, że z czasem przybrał postać masywnego założenia obronnego (co nie uchroniło go przed licznymi napadami w okresie panowania tureckiego). Dzisiejszy kształt klasztor zawdzięcza okresowi XIX-wiecznego odrodzenia narodowego. W latach 1816-70 odnowiono zespół klasztorny wznoszący się wokół wewnętrznego dziedzińca o powierzchni 3000 m2. Otaczają go mury
