Nieprzeczytane posty

Re: Zabytki Krakowa

57
Warto troszkę wspomnieć o detalach architektonicznych miasta Krakowa, o których co po niektórzy mogą nie wiedzieć.

Będąc na rynku krakowskim znajdujemy tutaj wszystkie style które pojawiały się w Polsce od romanizmu aż po secesje i modernizm. Jest tu także i barok chociażby ten widoczny mijając hotel drezdeński ale chciałem na początku wśród tego wesołego tłumu wśród ludzi którzy tu przychodzą wypocząć i posłuchać muzyki pooglądać wystawy i powiedzieć kilka słów w ogóle o baroku, który był epoką stylową, mając niezwykle długie życie zaczął się bowiem w końcu wieku szesnastego skończył się po połowie wieku 18 tak więc w ciągu tych lat barok wytworzył poszczególne fazy, które się nakładają na panowania poszczególnych królów pierwsza przypada na dynastii Wazów potem na czasy Michała Korybuta a także Jana III Sobieskiego, później mamy barok dojrzały czyli ten najpiękniejsze rozkwit stylu. Warto wspomnieć także o czasach Sasów kiedy barok przeistacza się w fazę późną baroku wiążąc się z odnową życia religijnego a przede wszystkim zakonnego.

Barok można zostawić z początkiem działania Jezuitów, drugim zaś Impulsem jest działalność dworu Królewskiego właśnie dzięki Zygmuntowi III Wazie i dzięki temu że jego wzorce przyjmowały główne rody a więc magnateria a także wysokie bogate mieszczaństwo krakowskie wprowadziło do tego miasta styl włoski.


Barok na wzgórzu wawelskim był wynikiem przypadku jak to się często w dziejach sztuki zdarza łączy się także z monarchą Zygmuntem trzecim który był człowiekiem wykształconym z wyrobionym smakiem,sam zresztą uprawiał malarstwo i złotnictwo dzięki czemu stał się wielkim mecenasem na tronie polskim. Pożar w 1598 roku zniszczył apartamenty królewskie a do ich odbudowy król wezwał Giovanniego Trevano Włocha wykształconego w Rzymie i znającego wszystkie najnowsze dzieła sztuki tego wiecznego miasta ten zaś zastosował w odbudowie skrzydła nowe materiały jak brązowy marmur, czarny tak zwany dębicki oraz nową technikę zdobniczą i sztukatorstwo. Ołtarz umieszczony nad grobem Świętego Męczennika ma swój rodowód starochrześcijański, w tym wypadku chodzi o Świętego Stanisława którego szczątki złożono pod baldachimem owego ołtarza w srebrnej trumnie wykonanej przez złotnika z bardzo misternymi płaskorzeźbami wykutymi mi przez złotników, jest to jedno z najdostojniejszych i najlepszych dzieł wczesnego baroku w zakresie wystrojów kościelnych. Każda epoka wypowiadała się poprzez muzykę ale szczególnie wyraziście barok, co prawda Kraków tym okresie utracił swój prymat bowiem razem z dworem królewskim muzyka przewędrowała do Warszawy ale jednak pozostały tutaj kapele zarówno magnackie jak i też kościelne zwłaszcza katedralna, był to zresztą okres znakomitych kompozytorów polskich w pierwszej połowie 17 stulecia. Działał Marcin Milczewski wybitny kompozytor po połowie stulecia, z Warszawy do Krakowa przeniósł się także Bartłomiej Pękiel i został kapelmistrzem zespołu katedralnego w ostatnich latach XX wieku i jego miejsce zajął Grzegorz Gerwazy Gorczycki jeden z najwybitniejszych kompozytorów późnego baroku. Barok wypowiadał się w muzyce wypowiadał przede wszystkim radością życia.


Fasada kościoła po jezuickiego św Piotra i Pawła jest jedną z pierwszych realizacji baroku typu rzymskiego zarazem jest oparta na wzorcach dwóch świętych świątyń wiecznego miasta kościoła macierzystego Jezuitów oraz kościoła San Andrea Della Valle. Fasady też zresztą w ostatnim okresie budowy kościoła wzniósł architekt królewski Trenowano komponując ją na zasadzie podobieństwa ale także i samodzielności w oparciu o wzorce rzymskie czyli piękne kamienne wykładziny , bogaty detal a wszystko to ukazuje nam barok pięknym majestatyczny w jego wielkości i skali. Przede wszystkim charakterystyczne jest tutaj zastosowanie planu na rzucie Krzyża łacińskiego z kulminacją w kopule na środku skrzyżowania więc już nie tylko koło ołtarza głównego ale i w kopule która znajduje się w środku wnętrza kościelnego I to właśnie tam biegnie wzrok wiernych ku piastom korynckim. Pewna surowość tej świątyni jest bardzo silnie skontrastowane właśnie z dekoracją owych kaplic oraz dekoracją prezbiterium w kapsydzie wykonane przez warsztat Giovanniego Trevano. Natomiast kolorowe polichromowane sztukaterie wykonywał największy mistrz tej techniki w początku wieku batista Falcone. Młody krakowski poeta Kasper Twardowski pod wrażeniem dekoracji zmienił całkowicie orientację początkowo pisał nieskromne wersję erotyczne po czym młody poeta zaczął uprawiać poezja religijną właśnie dlatego że po obejrzeniu i objaśnieniu owych stiuków zmienił zupełnie pogląd na życie. Stosunek do śmierci człowieka baroku i jakże odmienne do niej człowieka renesansu wyraża się w plastyce nagrobnej. Człowiek baroku afirmuje życie, radował się nim a cała sztuka jest jakby wielkim planem na część egzystencji ludzkiej, tym bardziej w stosunku do śmierci pojawia się gwałtowny wyraz lęku przerażenia co prowadziło do dosadność i przedstawień.

Re: Zabytki Krakowa

59
Poznanie całego miasta zajęłoby miesiące, jeśli nie lata. Zakładam jednak że przeciętny turysta poświęci trzy dni na obejrzenie Starego Miasta i Kazimierza.

Polecam np:

Trasa 1

Stare Miasto z Rynkiem Głównym, Kościołem Mariackim, Uniwersytetem Jagiellońskim i Muzeum Czartoryskich (Dama z Łasiczką Leonarda da Vinci). Prezentuje "burżuazyjny" Kraków, bogaty w tradycje sztuki i nauki gromadzące się od średniowiecza.

Trasa 2

Szlak 2 odkrywa "królewski" Kraków: Via Regia prowadząca od Barbakanu i średniowiecznej Bramy Floriańskiej na Wawel z katedrą, gdzie koronowano i chowano władców polskich.

Trasa nr 3

Prowadzi nas za mury miejskie fundacji krakowskiej. Wchodzimy na zaułki żydowskiego Kazimierza, spacerujemy wzdłuż wałów wiślanych, podziwiamy rozległe Błonia i skarby Muzeum Narodowego. Choć program zwiedzania jest urozmaicony, to oczywiście nie wyczerpuje możliwości, jakie daje nam dawna stolica Polski.

Trasa 4 ( poza centrum)

Klejnoty i architektura znajdują się poza centrum: średniowieczne klasztory w Tyńcu i Zwierzyńcu, pierścień austriacko-węgierskiej twierdzy Kraków, barokowy klasztor kamedułów na Bielanach, renesansowa Willa Deems na Woli Justowskiej, 200-letni Cmentarz Rakowicki, socrealistyczny zespół urbanistyczny Nowej Huty czy prehistoryczny Kopiec Krakusa na Podgórzu. Mam jednak nadzieję, że nawet trzy dni zwiedzania zachęcą Państwa do powrotu do Krakowa i pozostania w nim na tyle długo, by nie spieszyć się z podziwianiem atrakcji turystycznych, powolnym spacerem po wąskich uliczkach, spędzaniem godzin w kawiarniach, wpadaniem do licznych muzeów i galerii, wdychaniem atmosfery miasta, w którym tysiącletnia tradycja i rzeczywistość przeplatają się tworząc magię Krakowa - trudną do opisania, a jednak tak łatwo wyczuwalną, magii, której coraz więcej osób chce doświadczyć osobiście. Od średniowiecza do końca XVI w. miasto było stolicą Polski i rezydencją królewską. Pozostało skarbnicą narodowej tradycji i centrum kultury i nauki. Kraków stanowi najbogatszy kompleks zabytków w Polsce, który w 1978 roku został wpisany na listę UNESCO. Już w VIII w. Kraków był centrum politycznym Księstwa Wisłanów. Pierwotnie centrum osady był Wawel. W 1257 r. książę Bolesław Wstydliwy nadał Krakowowi kartę lokacyjną. Miasto otrzymało regularny plan szachowy, więcej o historii Krakowa poczytacie w poniższych tematach:

https://podroze.org.pl/historia-krakowa/

Rynek kwadratowy 200x200 m. W 1335 r. Kazimierz Wielki nadał Kazimierzowi prawa miejskie położone na południe od Krakowa, kładąc podwaliny pod średniowieczną "konurbację". Okres międzywojenny XIV i XVI w. charakteryzował się gospodarczą i kulturalną świetnością miasta. Rozkwitał tu handel, a także architektura, rzeźba i malarstwo, a uniwersytet przyciągał studentów z całej Europy. Nawet przeniesienie rezydencji królewskiej do Warszawy w 1596 r. nie zahamowało rozwoju miasta. Dopiero wojny XVII w. przyniosły znaczne straty. Po powstaniu kościuszkowskim (1794 r.), którego centrum był Kraków, po okresie teoretycznie niepodległej Rzeczpospolitej Krakowskiej (1815-46) nastąpił boom gospodarczy. Wielki Kraków (poprzez włączenie do niego przedmieść i okolicznych wsi). W okresie zaborów miasto pełniło rolę ośrodka tożsamości polskiej. W okresie międzywojennym Kraków był drugim, po Warszawie, ośrodkiem kultury i nauki, w którym gromadziły się grupy awangardy artystycznej. W 1949 roku rozpoczęto budowę Nowej Huty, która w latach 80. stanowiła jeden z głównych ośrodków opozycji wobec władz komunistycznych. Kraków jest w ciągłej odbudowie, gdyż to właśnie zabytki, uniwersytety i tradycja stanowią o największych osiągnięciach miasta.
Dziś Kraków jest niewątpliwie miejskim "salonem", podziwiany za swoją rozległość i urok budynków. Wojciecha - budowla z czasów przed najazdem Tatarów (relikwie romańskie z XI-XVII w.), kościół św. Marysa i Sukiennice. Niepowtarzalny klimat krakowskiego Rynku tworzą wspólnie gołębie, kwiatowe dziewczęta, nieatrakcyjny, ale drogi pomnik Adama Mickiewicza (projekt T. Rygiera z 1898 r.), kilkadziesiąt jadłodajni, kawiarni i restauracyjnych randek. Gotycka Wieża Ratuszowa, wzniesiona z cegły przed 1383 r., jest pozostałością po dawnej siedzibie władz miejskich.

Sukiennice to najsłynniejszy w Polsce średniowieczny kryty rynek, założony w latach 1380-1400 poprzez połączenie i przebudowę kramów. W 1555 r. budynek spłonął, a jego restaurację powierzono G. Padovano; budynek uzyskał kształt renesansowy, a dach pokryto maskami. W XVIII i XIX wieku budynek podupadł. Rzadko kiedy Sukiennice służyły jako miejsce reprezentacyjne (wizyta Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1787 r., bal na cześć księcia Józefa Poniatowskiego w 1809 r.. W 1875 r. rozpoczęto proces renowacji Sukiennic. Prace te, zgodnie z zaleceniami Jana Matejki, prowadził T. Pryliriski. Parter pozostał pasażem handlowym.

Pomieszczenia na piętrze służyły jako sale recepcyjne; dziś mieści się w nich znakomita Galeria Malarstwa Polskiego XVIII i XIX w. (w 2006 r. przeniesiona do kazamaty w Niepołomicach na czas konserwacji). Szkielet powierzchni Rynku Głównego tworzą zabudowane pierzejami domy mieszczańskie o stosunkowo gładkiej, strychowej, zwieńczonej attyką fasadzie. Najsłynniejsze z nich to: Szara Kamienica (nr 6), wzniesiona prawdopodobnie przez Kazimierza Wielkiego dla swej kochanki; Dom Pod Znakiem Jaszczurów (nr 8), z gotyckimi sklepieniami piwnic i parteru; Dom Morsztyna (nr 16), spokrewniony z Mikołajem Wierzynkiem, który w 1364 r. leżał na wspaniałej szacie dla monarchów europejskich. Dom letmana (nr 17), zwany był Starą Mennicą, założony w drugiej połowie XIV w., na parterze zachowała się gotycka sala z przepięknymi kluczami. Nazwa Domu Pod Obrazem (nr 19) nawiązywała do malarstwa z 1718 r).

Cellari, Sobieski i Haller, jedna z najlepszych krakowskich restauracji 'At Wentzls' została otwarta ponad 100 lat temu. Na rogu Brackiej, w dużym pałacu rodzin Zbaraskich, Jabłonowskich i Potockich (nr 20) z klasyczną fasadą gdzie mieści się Instytut Goethego. W Domu Pod Znakiem Kruków (nr 25) znajduje się Międzynarodowe Centrum Kultury (dobra galeria) oraz Małopolskie Centrum Kultury.

Jednym z charakterystycznych miejsc Rynku jest Pałac Pod Znakiem Baranów (nr 27), w którym w XIX w. (należący wówczas do Potockich) organizowano eleganckie przyjęcia. Można je prześledzić w okazałych salach na piętrze. Od 1956 roku w piwnicy rezydencji arystokratycznej działa legendarna Piwnica Kabaretowa Pod Baranami. Inne pałace Squares: Spiski (nr 34; założony w 1613 r.) i Pod Krzysztoforwem (nr 35). Ten ostatni jest siedzibą Muzeum Historycznego Miasta Krakowa (założonego w 1899 roku). W jego zbiorach, symbolizowanych XVI-wiecznym kogutem podarowanym klubowi karabinowemu przez Zygmunta Augusta, znajdują się eksponaty związane z historią i kulturą Krakowa. Zbiór około 70 000 obiektów obejmuje głównie cenne zabytki cechowe z XIV-XVIII w. (m.in. wilkomy - wspaniałe kielichy na powitanie, lady cechowe, instrumenty obrzędowe i jubileuszowe, narzędzia, wzorce miar) oraz wiele zabytków malarstwa i rycin (XVIII-XIX w.). Kolekcja dawnej fotografii jest bardzo bogata w zabytki.

Więcej o Krakowie przeczytacie w temacie poniżej:

Co zwiedzić będąc w Krakowie

Re: Zabytki Krakowa

60
Mnie urzekł mały rynek otoczony małymi domkami i monumentalnym gmachem klasztoru jezuitów, który wraz z wspaniałą absydą kościoła św. Barbary zamyka plac od zachodu. Po tej samej stronie, u zbiegu ul. Siennej, znajduje się tzw. dom chłopców ołtarzowych z XIV w. Południowa pierzeja Małego Rynku była na przestrzeni wieków gmachem szkoły , budynek został rozebrany na początku XIX w. i zastąpiony przez nowe kamieniczki. Pierzeja wschodnia wydaje się najbardziej efektowna dzięki szeregowym domom podpartym przyporami, typowymi dla krakowskiej architektury. Północna pierzeja, u zbiegu ulic Kołajskiej i Szpitalnej to Dom powstały w wyniku przekształcenia czterech gotyckich domów w jeden.

Kościół Mariacki jest gotycką trójnawową bazyliką założoną na początku XIV w. w miejscu zniszczonego przez Tatarów około 1241 r. kościoła romańskiego. Od średniowiecza był głównym kościołem parafialnym w mieście. Budynek murowany został ukończony przed 1320 rokiem. Z Rynku Głównego, ponad fasadą, wznoszą się dwie wieże. Wyższa z nich (80 m), pokryta charakterystyczną ozdobną kopułą, nosi nazwę Hejnalica. Co godzinę rozbrzmiewa z niej hejnał grany przez strażaka; zwyczaj ten kontynuowany jest - z kilkoma przerwami - od średniowiecza (pierwsze wzmianki o hejnału pochodzą z XIV w.). Niedokończona melodia jest pamiątką po strażniku ostrzegającym miasto przed najazdem Tatarów; melodia reveille została przerwana, gdy mongolska strzała przeszła mu przez gardło. Jak głosi legenda, różnica w wysokości pomiędzy dwoma wieżami jest spowodowana kłótnią pomiędzy braćmi architektami. Ten, którego wieża miała być wyższa, zabił swojego brata, którego wieża wydawała się już bardziej imponująca. Nawa jest oświetlona witrażami, z najcenniejszymi średniowiecznymi przykładami z lat 1370-1400 (w oknach absydy prezbiterium). Prezbiterium pokryte jest obrazem J. Matejki z lat 1889-92. Zachowało się bogate wyposażenie
w kościele: kamienny krucyfiks Wita Stwosza (tzw. krucyfiks Slackera, kamienna rzeźba w ołtarzu zamykającym nawę południową), wczesnobarokowe stragany, nagrobki zamożnych rodzin mieszczańskich i urocze kapliczki boczne. Na uwagę zasługuje również manierystyczne , dzieło J.M. Padovano z 1554 roku. Nawa i kaplice są wypełnione wspaniałymi zabytkami starożytnej architektury, sztuki i rzemiosła. Dumą wnętrza jest ołtarz wysoki, pentaptyk z drewna dębowego i lipowego, o wymiarach 11 x 13 m, wybitne dzieło średniowiecznej sztuki europejskiej (ołtarz otwiera Mon. Padovano). Ołtarz wykonał Norymberczyk ze Szwabii Wita Stwosza, który za swoją pracę otrzymał 2808 florenów - równowartość rocznego budżetu miasta. Jest to głęboka szafa z płaskorzeźbami i dwiema parami skrzydeł, na których znajdują się płaskorzeźby. Po otwarciu ukazuje ona zasypianie i wniebowzięcie Maryi oraz wydarzenia związane z narodzinami i zmartwychwstaniem Chrystusa. Po zamknięciu jednej pary skrzydeł można zobaczyć sceny z Męki Pańskiej. W ażurowym zwieńczeniu ołtarza pokazana jest Grupa Koronacyjna Maryi oraz figury patronów Polski - m.in. Podczas II wojny światowej ołtarz został ograbiony przez Niemców, a następnie odnaleziony w Norymberdze i zwrócony do Krakowa w 1946 roku. Po gruntownej konserwacji ołtarz został wyeksponowany, a w 1957 r. ołtarz został ponownie umieszczony w poprzednim miejscu.

Klasztor Dominikanów

W pierwszej połowie XIII w. w pobliżu dzisiejszego placu Dominikarskiego funkcjonowało centrum handlowe. W bezpośrednim sąsiedztwie wzniesiono kościół i klasztor dominikanów (od 1222 r.). Kościół Świętej Trójcy (XII w.) należy do grupy tzw. gotyckiej bazyliki krakowskiej, zbudowanej z cegły i bloków wapiennych. Główny korpus bazylik dobudowany jest do długiego i wysokiego prezbiterium z wielobocznymi drzwiami. Kościół bardzo ucierpiał podczas pożaru w 1850 roku, ale na szczęście zachowała się kaplica św. Jacka (ok. 1200-57), w której przechowywano relikwie patrona zasiadającego w zgromadzeniu (jedno z najdoskonalszych dzieł architektury w 1' d z 16 przebudowanych opactw. 1700). Co zasługuje na uwagę: kościół , zdecydowanie galerie, historyczne płótna T. Dolabella, tablica upamiętniająca Kallimacha (zm. 1496 r.).

Klasztor Franciszkanów i Pałac Biskupów

Franciszka (założony w 1255 r. przez Bolesława Wstydliwego, który został tu pochowany). Następnie zobaczymy Młodą Polskę kwiatową p (1895) i witraż zaprojektowany w 1904 roku przez S. Wyspiarskiego (wyżej - słynnego Boga Ojca Stwarzającego Świat). Ozdobiły one pierścień po pożarze w 1850 roku. Kaplice boczne i krużganek _ pełne starych obrazów (wielki portret biskupa P. T. Omickiego, rzeźby i epitafia, oraz skarbiec - cenne dzieła kowalskie. Na prawo od nawy głównej znajduje się kaplica P. 1620. Wokół wrót wzniesiono budynki klasztorne z gwiazdą 14 w. Pałac Wielopolski (XVI w.) stoi obok Franciszkowej Rady Miejskiej.

Polecam także temat ukazujący te najważniejsze atrakcje w mieście:

viewtopic.php?f=687&t=14139

Wróć do „Kraków”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 18 gości

cron